YABANCILARIN
TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA İZİNLERİ USUL VE ESASLARI
I.
Yabancıların
Çalışma İzinlerine İlişkin Hukuki Düzenlemeler
Türk vatandaşı olmayan
kişilerin Türkiye’de bağımlı veya şirket ortağı olarak çalışmaya başlamadan
evvel çalışma izni almaları gerekmektedir. Fakat, Türkiye’nin taraf olduğu
ikili veya çok taraflı sözleşmeler ile aksi düzenlenebilir.
Yabancıların çalışma izinlerine
ilişkin iki düzenleme bulunmaktadır:
ü 4817 Sayılı
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun
ü Yabancıların
Çalışma İzinleri Hakkındaki Kanunun Uygulama Yönetmeliği
II.
Çalışma İzni
Başvuru Usulü
Çalışma iznine ilişkin
başvurular, yurt içinde doğrudan Bakanlığa yapılırken yurtdışından uyruğunda
bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti
temsilciliklerine yapılır.
Çalışmaya başlamadan
önce çalışma izni alınması asıl olmasına rağmen çalışmaya başladıktan sonra
çalışma izni alınabilmesi belli şartlara bağlıdır. Bu şartlar;
ü Ülke
menfaatlerinin gerekli kılması veya mücbir sebepler bulunması
ü Çalışma
süresinin bir ayı geçmemesi
ü Çalışmaya
başlamadan önce ilgili makama bilgi verilmesi
ü Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığının onayı gerekir.
4817 Sayılı Kanun
kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılacak başvuruların
elektronik ortamda yapılması ve kağıt ortamında imzalanarak Yabancıların
Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği ekinde belirlenen diğer
belgelerle Bakanlığa ulaştırılması gerekir.
Yurt içinden, sadece
en az altı ay süreli ikamet tezkeresi almış ve bu süresi sona ermemiş olan
yabancılar başvurularını doğrudan Bakanlığa yapabilirler. Başvuru için istenen
belgelerin yapılan elektronik başvuruyu takip eden altı iş günü içinde
Bakanlığa ulaştırılması gerekir.
4817 Sayılı
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 13
üncü maddesi uyarınca belirlenen yabancıların çalışma izin taleplerine ilişkin
olarak başvuru sahibi yabancının karşılaması zorunlu olan değerlendirme
kriterleri şunlardır;
1. Çalışma izni
talep edilen işyerinde en az beş T.C. vatandaşının istihdamı gerekmektedir. İzin
isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde çalışma izni talep edilen
işyerinde bir yıllık çalışma izninin son altı ayında en az beş T.C.
vatandaşının istihdam edilmesi.
2. İşyerinin
ödenmiş sermayesininen az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800,000 TL
veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.
3. İzin isteyen
şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az
yüzde 20 olması zorunludur ki olayımızda Adel Bey’in yüzde 50 ortaklığı
bulunmaktadır.
Masaj salonu, eğlence
sektörü, ihale usulleri, ileri teknoloji gerektiren işlerde farklı kriterler
eklenebilmektedir.
III.
Çalışma İzni
Türleri
Süreli Çalışma İzni
İş
Sözleşmesinin ve oturma izninin süresine ve ülkedeki istihdam/ticari
sektör/ekonomik gelişmelere göre işyerinde veya işletmede belirli bir meslekte
çalışmak üzere en fazla bir yıl geçerli olmak üzere Süreli Çalışma İzni
verilebilir. İşbu çalışma izni, üç yıl + 6 aya kadar uzatılabilir.
Yine,
Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya daha çok taraflı sözleşmelerde aksi
düzenlenebilir.
Süresiz Çalışma İzni
Türkiye’de en
az sekiz yıl kesintisiz olarak ikamet izni ile ikamet eden veya 6 yıl boyunca
kanuni çalışması olan yabancılara iş piyasalardaki durum ve cografi alan
sınırlamasından ari olarak Süresiz Çalışma İzni verilebilir.
Bağımsız Çalışma İzni
Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından Türkiye’de en az beş yıl ikamet izni ile
kesintisiz olarak ikamet eden ve ülkeye ekonomik olarak katkı sağlayabilecek
bağımsız çalışacak yabancılara Bağımsız Çalışma İzni verilebilir.
IV.
Çalışma İzninin
Uzatılması Başvurusu
Çalışma İzninin
Uzatılması Başvurusu Yabancı veya işvereni tarafından Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı’na çalışma izni bitmeden evvel veya çalışma süresinin
bitiminden itibaren en geç on beş gün içinde yapılır.İşbu on beş günlük sürenin
geçmesinin ardından uzatma başvuru yapılamaz, yapılmış ise de ilk kez çalışma
izni başvurusu hükmünde sayılır.
Çalışma izinleri
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca, kağıt kullanılarak veya elektronik
belge olarak verilecektir.
V.
Çalışma İzninin
Sona Ermesi
Aşağıdaki hallerde çalışma izni geçerliliğini
kaybeder:
ü Geçerlilik
süresinin sona ermesi
ü Yabancının
kesintisiz altı aydan fazla yurtdışında bulunması
ü Yabancının
ikamet izninin sona ermesi
ü Yabancının
pasaportunun geçerlilik süresinin sona ermesi
Sevgilerimle;
Av. Z. Tuğçe AVŞAR
